İnme Nedir? Neden Olur? Belirtileri, Felç ile Farkı ve Tedavisi

İnme Nedir? Neden Olur? Belirtileri, Felç ile Farkı ve Tedavisi

İnme Nedir?

İnme, beynin bir kısmına pıhtı gibi bir sebepten ötürü kan akışının kesilmesiye gerçekleşebileceği gibi; beyin damarlarında gerçekleşen kanama veya yırtık sebebiyle meydana gelebilir. Beyin damarlarındaki tıkanıklık veya kanama, beyin hücrelerinin ihtiyaç duyduğu besinlere ve oksijene ulaşamamasına sebep olur. Bu oksijen ve besin kesintisi beyin hücrelerinde bir kaç dakika içinde ölüme sebep olur.

İnme 65 yaş üzeri popülasyonda ölümlerin %88’ini, endüstriyel ülkelerdeki tüm ölümlerin %10’unu oluşturmaktadır.

Tek tarafta alt ve üst eksremitede (kol ve bacakta) karakteristik özellikleri olan tutulum görülür. Beyine giden damarlarda oluşan patolojik değişiklikler, travma veya serebrovasküler bazı hastalıklar, bu nörolojik tabloya sebep olabilir. Çeşitli yaş gruplarında ortaya çıkabilir. Genelde kırk yaşından önce görülmez. Yaşam süresi uzadıkça felçli hasta sayısında artış görülür.

İnme / Felç Tıp Tanımı: SVO (Serebrovasküler Olay)

SVO olarak isimlendirilen bu klinik tablo, beynin kontralateral hemisferini besleyen damarlarından birinin tıkanması veya yırtılması sonucu meydana gelen nöromusküler disfonksiyondur.

Felç ve İnme Arasındaki Fark: Kısmi Felç

Türkiye’de SVO durumu için hem felç, hem inme kelimeleri kullanılıyor. Aslında 3 tanımda da bahsedilen aynı durum. İnmeyi felç olarak değil de “kısmi felç” olarak tanımlamak daha doğru. Felç kelimesi çok kapsamlı bir kullanıma sahip. Örneğin omurga hasarı sebebiyile belden aşağısının tutmadığı durumlara omurilik felci diyoruz. Bir sinirin örneğin bir trafik kazası sonucunda hasarlanmasıyla, o sinire bağlı kasların çalışmamasına da sinir felci diyoruz. Özetle felç ve inme arasında bir fark yoktur. Doğru kullanım ise “kısmi felç” veya “inme“dir.

İnme Neden Olur?

İnmeye neden olan en önemli risk faktörleri şunlardır:

  • Yaş
  • Transient İskemik Atak (Geçici inme atakları)
  • Sedanter yaşam (Haraketsiz yaşam)
  • Kalp hastalıkları
  • Aile öyküsünde inme
  • Sigara, kahve, alkol
  • Östrojen bulunduran ilaçlar
  • Hipertansiyon
  • Diyabet
  • Hiperlipidemi
  • Obezite
  • Sağlıksız diyet

İnme Belirtileri

İnme belirtileri aniden ortaya çıkar. Çok sayıda belirti oluşturur. En önemli inme belirtileri ise şunlardır:

  • Kol, bacak ve/veya yüzde ani ortaya tek taraflı (vücudun sağ veya sol tarafında) uyuşma hissi ve gücsüzlük.
  • Göz veya gözlerde ani görme sorunu
  • Ani şiddetli baş ağrısı
  • Kafa karışıklığı:
    • Konuşmada güçlük
    • Başkasının konuşmasını anlamama
    • Algıda bozukluk
    • Yürümede güçlük
    • Denge ve kordinasyonda kayıp

Sizin veya yakınınızın inme geçirdiği düşünüyorsanız, geç kalmadan 112‘yi arayın. İnme durumda hızlı müdahale çok önemlidir. Hızlı müdahale edilen hastalar süreci az hasarla veya hiç hasar almadan atlatabilirler. Bir yakınınızı aramak yerine 112’den destek almak hastaneye ulaşımınızı hızlandırabilir.

İnme Türleri Nelerdir?

Temel olarak iskemik ve hemorajik olmak üzere 2 tür inme vardır. Geçici inme ise başka bir başlıkta incelebilir.

İskemik İnme

Pıhtı kaynaklı inme türüne iskemik inme diyoruz. Beyindeki bir damarın pıhtı yüzünden tıkanmana bağlı olarak gerçekleşir. İstatistikler bize tüm inmelerin %81’inin iskemik olduğunu gösteriyor.

Hemorajik İnme

Beyin damarlarında gerçekleşen bir yırtılma sonucu oluşan kanamadan kaynaklanan felç durumlarına hemorajik inme diyoruz. Yüksek tansiyon damarlada yırtılmaya, yırtılma ise kanamaya, kanama da hemorajik inmeye sebep olur.

Trans İskemik Atak (Geçici İnme)

Küçük çaplı bir inme gibi düşünülebilir. Geçici iskemik ataklarda beyindeki kan akışı kısa süreliğine kesilmiş olur, kısa süre içinde kan akışı devam eder. Genelde beyinde kalıcı hasar bırakmaz. Sık terkar ederse çeşitli sorunlara yol açabilir. Geçici iskemik atak (TIA) geçiren bir kişinin inme geçirme riski çok fazla artar.

Geçici İnme Belirtileri

Genel anlamda inme belirtileriyle benzer belirtilere sahiptir ve aniden başlar. Genelde inmeye göre daha hafif gösterir. Geçici inme belirtileri genelde bir kaç dakika sürer ve çoğu belirti 60 dakika içinde ordanak kalkar.

  • Yüz, kol veya bacakta güçsüzlük
  • Görme bozukluğu
  • Konuşma ve anlamada güçlük
  • Denge ve kordinasyon sorunu
Geçici İnme Tedavisi

Çoğunlukla geçici inme tedavisi ilaçlar ile yapılır. Pıhtılaşmayı çözmek için ilaçlar verilebilir. Hızlı müdahale önemlidir. Sizi tam inme geçirmekten koruyabilir. Devamında diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri içerebilir.

İnme Tedavisi

İnme tedavisi branşlar arası koordinasyon ile gerçekleştirilen, karmaşık bir süreçtir. Bu süreç ilaçları, cerrahi müdahaleleri ve fizik tedavi ve rehabilitasyonu içerebilir. Stent, balon gibi yöntemlerle kan akışı sağlanmaya çalışılabilir.

Akut İnme Tedavisi

Akut inme tedavisinde yaklaşım inme gerçekleşirken, durumu durdurmaya çalışmaktır. Süreç en hafif hasarla atlatılmaya çalışılır. Bu süreçte ilaçlar kullanılabilir, cerrahi müdahale gerekebilir.

İnme’de Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Fizik tedavi ve rehabilitasyonun en önemli yer tuttuğu problemlerden biri de inmedir. İnme hastanın yaşamını önemli şekilde etkiler. Bu durum hastalarda sürekli özür oluşturarak uzun süreli bakıma ihtiyaç duymalarına sebep olabilir. İnmeden sonra kişiler çeşitli karmaşık fiziksel, psikolojik ve sosyal sorunlar yaşarlar.

İnme durumunda fizik tedavi ve rehabilitasyonun amacı, hastanın kaybettiği fiziksel becerileri ona yeniden öğretmek ve kazandırmaktır. Rehabilitasyon sayesinde hastalar bağımsızlıklarını tekrar kazanabilirler.

Kısmi felçli hastalarda doğru şekilde uygulanan rehabilitasyon, aile eğitimi ve ev modifikasyonları ile hastada çok başarılı sonuçlar elde edilebilmektedir. İnmede fizik tedavi hastanın durumu stabil olur olmaz başlamalıdır. Hasta için lezyon geçirildikten sonra öncelikli olarak ilk 6 ay, daha sonra ilk 2 yıl klinikte ve evde fizik tedavi çok önemlidir. 2 yıldan sonrada başarılı sonuçlar elde edilebilmesine rağmen 2 yıldan sonra fizik tedavi bir kenara bırakılabiliyor. Felçli hastalarda fizik tedavi bu evrede hastanın uzun dönem problemlerinin ortadan kaldırılması ve sosyal hayata katılımının artırılması açısından önemlidir.

Hastalarda doğru belirlenmiş bir tedavi programı ile çok ciddi geri dönüşler sağlanabilmektedir. El fonksiyonları ve yürüme başarılı bir şekilde geri kazanılabilmektedir. Bu nedenle felçli hastalarda evde fizik tedavi bir çözüm olarak hasta ve yakınları tarafından düşünülmelidir. Evde fizik tedavi nasıl yapılır? yazımıza göz atın.

Sağ Taraf Felç ve Sol Taraf Felç Farkı

İnmeye dair yapılan istatistiksel çalışmalar sağ taraf inme ile sol taraf inme arasında bir takım farklılıklar olduğuna işaret ediyor. Özellikle rehabilitasyon açısından değerlendirecek olursak:
Sağ taraf genelde daha hızlı iyileşir, fizik tedaviye daha hızlı yanıt verir. Sol taraf ise sağa kıyasla daha uzun sürede iyileşir. Buna karşın sağa göre daha iyi iyileşir.

İnmeden Korunma Yolları

Bazı şeylere dikkat etmenin bizi inmeden koruyabileceğini biliyoruz. Önceden inme geçirdiyseniz veya ailenizde inme öyküsü varsa kendinizi inmeden koruma konusunda daha dikkatli davranabilirsiniz. Önceliğiniz bir uzmana danışmak olsun.

Doğru bir diyet. Sağlıklı sınırlarda bir kilo hedefine, kalp dostu bir diyetle erişmek ve bunu sürdürmek.

Stres yönetimi. Kalp ve damar problemlerini stresin tetikleyebileceğini biliyoruz. Stres yönetimi konusunda bir psikiiyatrist ve psikologdan destek alabilirsiniz.

Sigarayı bırakın. Sigara çok ciddi damar problemlerine sebep olur. Bu problemler inme geçirmenize sebep olabilir.

Tansiyonunuzu düşürün. Tansiyon tüm inme tipleriyle ilişkili.

Egzersiz yapın. Egzersiz yapmak damarlarınızı güçlendirir. Tansiyonunuzu uzun vadede kalıcı olarak düşürmeye yardımcı olur. Stresi azaltır. Sağlıklı bir kilo hedefinize varmanızda önemli bir etkendir. Bir fizyoterapiste danışarak kendinize koruyucu bir egzersiz programı oluşturun.

Uzman fizyoterapistlerimiz tarafından yazılmış bu yazı bilimsel temeller baz alınarak yazılmıştır. Doğru bilgiye ulaşmanın gün geçtikçe daha zorlaştığı internet ortamında, zarar görmemek adına bir uzmanda danışmaktan çekinmeyin.

Yazar hakkında

Uzm. Fzt. Onur Ertuğrul administrator

Bir cevap yazın