Ortopedik Evde Fizik Tedavi

Sağlıklı Yaşlanma Rehberi

Sağlıklı yaşlanma gelişmiş dünya ülkelerinde çokça kullanılan bir terim. Üzerine çokça düşünülen, bilimsel çalışmalar yapılan, toplum sağlığı açısından da çok önemli olan bir konu. Fizyoterapistler, hemşireler, hekimler yaşlanma konusuna oldukça hakim olmalarına rağmen, biz sağlık profesyonelleri topluma sağlıklı yaşlanmayı yeterince iyi anlatamadık.

Bu yazımızdaki amacımız, bu yazıya denk gelme fırsatı bulmuş sizlerde; sağlıklı yaşlanmaya dair bir ışık yakmak. Eğer bu yazıyı okuyan bir yaşlıysanız, hayatınıza dair bazı olumlu değişiklikler yapmanızı sağlayabiliriz. Eğer gençseniz; anne, babalarınıza veya diğer yaşlılarınıza daha sağlıklı yaşlanmanın kapılarını aralayabilirsiniz.

İnsan vücudu sanılandan daha dayanıklıdır ve her yaşta iyileştirilebilir, aktif kalabilir.

Dünya Sağlık Örgütü’ne göre yaşlılık bir hastalık değil. ^Kaynak 65 yaşına kadar olan insanlar genç kabul ediliyor. 65-74 arası genç yaşlı, 74-84 arası yaşlı, 84 sonrası ise çok yaşlı olarak sınıflanıyor.

Yaşlılıkta günlük hayatı etkileyen 2 temel sorun var:

Fiziksel sorunlar: yaşlılıkla ortaya çıkan yürüme güçlükleri vb. durumlar.
Duygusal bozukluklar: depresyon, sosyallikten kaçınma vb. durumlar.

Bu iki durum da birbirinin tetikleyicisi olabiliyor. Çalışmalar gösteriyor ki çeşitli sebeplerden yaşlılarının yürüme becerilerinin kısıtlanması duygu durumlarını bozuyor, bir çok rahatsızlığa dair risk faktörlerini ve hatta ölüm oranlarını arttırıyor.

Burada aktif ve sağlıklı yaşlanmanın önemi daha da artıyor. Sağlıklı fiziksel aktiviteyi sağlamak içinse 5 temel unsur var:

Esneklik
Kuvvet
Dayanıklılık
Duruş
Denge

Bun unsurlar dikkate alınıdığında fizyoterapistin rolü ortaya çıkıyor. Fizyoterapistler, hareket ve egzersiz konusunda uzmanlığa sahip, yüksek eğitimli sağlık profesyonelleridir. Bilgi, beceri ve tecrübeleri, yaşlanmanın karmaşıklığıyla uğraşırken çok önemlidir. Fizik tedavi eğitimi; değerlendirme, egzersiz reçetesi ve ilerlemeyi içerir. Tüm bu beceriler, yaralanma meydana gelmeden önce yaşlı yetişkinler için kullanılabilir. Ve bu şekilde daha fazla kullanılırsa, fizyoterapistler yaralanmanın, fonksiyonel gerilemenin ve sakatlığın önlenmesinde önemli bir rol oynayabilir.

Bilimsel araştırmalar, her yaş için normlar belirlemiştir. Fizyoterapistler, benzer yaş ve cinsiyetteki yaşlı yetişkinler için neyin normal olduğunu bilirler. Belirlenmiş bu normları kullanarak, bir hastanın mevcut koşullarının akranlarıyla karşılaştırıldığında nasıl olduğunu değerlendirebilirler.

Örneğin kalça kırığı geçirmiş bir yaşlının, kırığı takip eden ilk yıl içinde ölme ihtimali, kırık geçirmemiş kişilere oranla 4 kat daha fazladır. Kalça kırığı ameliyatından sonraki ilk yıldaki ölüm oranı, %15 ile %36 arasında değişir. ^Kaynak Veya diz protez ameliyatı sonrası yaşlılar günlük hayata geri dönmekte zorlanabilirler. Bunun gibi yaşlılık risklerine dair onlarca örnek sıralanabilir.

Yaşlı bir bireyseniz veya yaşlı bir yakınınız varsa bir fizyoterapist ile çalışmayı düşünmelisiniz. Bir fizyoterapiste başvurmak için bir sakatlanmayı veya yaralanmayı beklemek doğru strateji olmayabilir. Yaşlı kişilerde bir sorun oluşmadan fizik tedaviye başlamak, o kişinin günlük yaşam aktivitelerinden kopma riskini azaltır. Esneklik, denge, kuvvet, duruş ve dayanıklılık açısından geliştirilmiş bir yaşlının düşme ihtimali oldukça azaltılmış olacaktır. Bu da yukarıda bahsettiğimiz örnekteki gibi durumlar engellenebilir. Yatağa bağlı kalma ihtimalinden ölüm ihtimaline kadar bir çok risk kontrol altına alınabilir.

Viafiz Evde Fizik Tedavi ailesi olarak bize danışan yaşlı bireylere önerdiğimiz bir Sağlıklı Yaşlanma konsepti var. Yaşlı bireyleri evlerinde değerlendirerek onlara düzenli bir rehabilitasyon programı oluşturuyoruz. Yaşlı bireyin durumuna göre haftada 1 veya 2 seanstan oluşan programlar ile onların fiziksel beceri ve kapasitelerini geliştiriyoruz.

10 yıldır sürekli geliştirerek uyguladığımız program ile bazı yaşlılarımızın fonksiyonel ve duygusal durumlarını çeşitli bilimsel ölçeklerle değerlendirdik. Fonksiyonelliklerinde çok ciddi gelişmeler ve depresyon skorlarında çok ciddi düşüşler sağladık. Bu gelişmeleri de bilimsel bir çalışma olarak yakında sunmayı planlıyoruz.

Siz de iletişim sayfamızdan bize ulaşıp kendiniz veya yakınınız için Sağlıklı Aktif Yaşlanma’ya dair alabilir ve randevu oluşturabilirsiniz.

Diz Protez Ameliyatı Sonrası Fizik Tedavi

diz protez, diz artroplasti — Diz artroplasti cerrahisinin ardından implantlar nedeni ile diz röntgeni böyle görünmektedir.

Diz Protez Ameliyatı Nedir?

Diz protez, total diz replasmanı, diz artroplastisi gibi isimlendirmelerin bütünü aynı tıbbi durum için kullanılmaktadır. Bireyler artrit (kirençlenme) veya çeşitli yaralanmalar nedeyle diz problemleri yaşayabilirler. Bu durumlar istirahat halinde (dinlenme, uzanma, uyku) ağrıya sebep olabilir. Baston, tripod, walker gibi yürüme destek cihazları, ilaç tedavisi, fizik tedavi gibi uygulamaların hastaya artık yardımcı olamadığı durumlarda total diz protezi ameliyatı düşünülebilir.

Diz protez cerrahisi ile ağrıyı geçirmek, dizdeki deformiteleri düzeltmek ve kişinin günlük yaşamına dönmesini sağlamak mümkündür. Güvenli olduğu kadar da etkili bir operasyondur. Ağrısı dinen ve sorunlu eklemden kurtulan kişi doğru fizik tedavi yöntemlerinin uygulanmasıyla yürüme fonksiyonlarını ve kolaylığını geri kazanır. Amerika Birleşik Devletleri’nde her yıl 600 bin dolaylarında diz protez cerrahisi yapılmaktadır.

Diz artroplasti ameliyatında dizdeki alt ve üst kemiklerin yüzeylerine metal implantlar yerleştirilir. Bu sayede ağrıya sebep olan dokulardan uzak bir diz yapısı oluşturulur. Temelde çimentolu, çimentosuz diye bilinen 2 farklı yöntem bulunur. Buna sizin durumunuza göre ortoledistiniz karar verir.

Neden diz protezi ameliyatı olmak gerekir?

Uzun süreli diz ağrılarının ve buna bağlı fiziksel kaybın (yürümede zorluk vb.) en yaygın nedeni kireçlenmedir. Bir çok artrit tipi olmasına karşın en yaygın üç tipi osteoartrit, travma kökenli artrit ve romatoid artrittir.

Osteoartrit de diğer artrit tipleri gibi halk arasında kireçlenme olarak bilinir. Yaşla da ilişkili olarak eklem dokusunda yıpranma, aşınma emareleri görülür. Diz dokusundaki kayıplar neticesinde kemikler birbirlerine sürtünürler. Bu sürtünmenin sürekliliği neticesinde dizde ağrı, diz harekeylerinde kısıtlanma ve sertlik görülür.

Romatoid artrit, adından da anlaşılacağı gibi romatoloji bölümüyle ilgili, otoimmün bir durumdur. Eklemi saran yapı iltihaplanır. Bu iltihap neticesinde kalınlaşma, ağrı ve sertlik görülür.

Diz Protez Ameliyatlarında Evde Fizik Tedavi

Diz protez ameliyatları oldukça başarılı yöntemler de olsalar süreç dikkatli yönetilmelidir. Cerrahın kontrol ve muayenelerinin yanında fizyoterapist eşliğinde hastanın ağrı kontrolü, inflamatuvar mekanizmalar fizik tedavi modaliteleriyle kontrol altında tutulmalıdır. Hastanın bilimsel yöntemlerle belirlenmiş fizik tedavi ve rehabilitasyon protokolleri ve cerrahın yönlendirmeleri doğrultusunda hastanın kaslarının kuvvetlendirilmesi, doğru şekilde ve zamanda ayağa kaldırılması ve doğru miktarda dizine yük verilmesi gerekmektedir. Süreç doğru yönetildiğinde hasta herhangi bir komplikasyonla karşılaşmadan süreç sonlandırılır ve hasta ağrısız ve aktif günlerine geri dönebilir.

Evde Masaj Hizmeti Kapsamımızı Genişletiyoruz

Tıbbi masaj, medikal masaj olarak da bilinmektedir. Yaşadığınız kas iskelet sistemi rahatsızlıklarında, ağrılı durumlarda güvenle uygulatabileceğiniz bir masaj türüdür. Tıbbi masaj yani diğer adıyla medikal masaj uygulamasında kaslar hedef alınır. Doğrudan kaslar üzerine el ile yapılan uygulamalarla dokunun ve bölgenin dolaşımının arttırılması, kasların gevşetilerek eklem hareketinin arttırılması ve rahatlatılmış kaslar sayesinde ağrının azaltılması hedeflenir. Daha detaylı bilgi için size bilimsel kaynaklardan derlediğimiz medikal masaj yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

2013 yılından beri çalışmayı sürdürdüğümüz evde fizik tedavi hizmetleri sektöründe hastalarımıza, ihtiyaç görülmesi halinde fizyoterapislerimiz aracılığıyla evde tıbbi masaj hizmeti de vermekteydik. Şimdi yeni masör ve masöz ekip arkadaşlarımızla sadece tıbbi masaj değil tüm rahatlamak isteyen danışanlarımıza bir çok masaj türünde hizmet vermeye başladık.

Bünyemizde bulunan tüm masörler, Milli Eğitim Bakanlığı onaylı masörlük sertifikasına sahiptir. Esnek randevu saatleri sayesinde yol, ulaşım, transfer gibi olumsuzluklarla uğraşmadan, mesai çıkışınızda bile evde masaj hizmeti alabilirsiniz. Bir telefonla Viafiz Evde Fizik Tedavi Hizmetleri güvencesiyle evinizde masaj hizmeti almak için randevu oluşturabilirsiniz.

Aklınızda kalan soruları gidermek için sıkça sorulan sorular sayfamıza bakabilirsiniz.

COVID-19 Sonrası Fizik Tedavi

2020 yılı bizim için bir çok felaketle başladı. Bunlardan en kötüsü de COVID-19 veya koronavirüs olarak da bilinen yeni bir SARS virüsü olan SARS-CoV-2. (SARS-CoV-2 virüsünün yaptığı hastalığı COVID-19 olarak tanımlıyoruz.) Koronavirüsün hastalar, sağlık sistemlerimiz ve toplumumuz üzerinde ne gibi bir etkisi olacağını bilmiyorduk. Virüs hızla yayıldı ve koronavirüs hastalığı hızla bir pandemiye dönüştü.

Doğal olarak ilk odak noktası hastanede yatan, akut ve ağır hastaların tedavisiydi. COVID-19 hastalarının akut vakalarının ilk dalgasının atlatılmasıyla beraber buzdağının görünmeyen yüzünü gördük. İyileşen hastalard hastalığın neden olduğu kısa ve uzun vadeli etkileri farkettik. Bu etkilerin tedavisi için büyük bir emek gerekiyor. Bu durumda karşımıza rehabilitasyon bilimi çıkıyor. Hastalardaki kısa ve uzun dönem etkilerin silinmesinde fizyoterapistler kilit rol oynuyor.

Koronavirüs Sonrası Semptomlar

Hastalar internet ortamında yorgunluk, kas güçsüzlüğü, nefes darlığı ve yaşam kalitesinde düşüş gibi problemlerden bahsetse de konu hakkında şu ana kadar çok fazla bilimsel makale yayınlanmış değil. Bir çalışmaya göre COVID-19 geçirmiş ve iyileşmiş hastaların erken dönem değerlendirmesinde hastaların yarısında nefes darlığı ve yorgunluk, 4 de 1’inde göğüs ve eklem ağrısı görülmeye devam edilmiş.

Fizyoterapistlerin Koronavirüs atlatmış hastalarda olan rolü

Royal Dutch Society for Physiotherapy COVID-19 sonrası hastalardaki önerilerle ilgili olarak yayınladığı makalede “Fizyoterapist, günlük fiziksel işlevlerinde kısıtlamalar yaşayan COVID-19 hastalarının rehabilitasyonunda kilit bir rol oynayabilir” açıklaması yapıyor.

Hastaneden taburcu olduktan veya evde tedaviden sonraki ilk altı hafta

COVID-19 sonrası fizyoterapiste başvurma

Hastaneden taburcu edilen hastalar genellikle günlük yaşam aktivitelerini kademeli olarak artırma tavsiyesi alırlar ve evde yapmaları için fonksiyonel fiziksel egzersizler verilir.

Fizyoterapist tarafından COVID-19 sonrası hasta değerlendirmesi – ilk konsültasyon

Öneriler, hastaneden taburcu olduktan sonraki ilk 2 hafta içinde veya semptomlar azaldıktan sonra fizyoterapisle iletişime geçilmesini öngörmektedir. Bu ilk danışma, telefonla veya görüntülü görüşmeyle yapılabilir. Fizyoterapistin hastanın durumuna dair temel bilgiye sahip olamasını sağlayacaktır. Taburcu olduktan sonraki ilk altı hafta boyunca sevk edilen hastalar henüz bir egzersiz testi ve / veya işlev testi yapılmadığı için, terapist hastanın durumunu farklı bir şekilde belirlemelidir. Konumlandırma beyanı, WHO Uluslararası İşlevsellik, Engellilik ve Sağlık Sınıflandırması (WHO-ICF) modelinin tüm alanlarının kullanımını öngörmektedir. Kullanılan klinik sonuç ölçütleri şunlardır:

Hastaya Özgü İşlev Ölçeği (PSFS)
Fiziksel aktivite öncesinde, sırasında ve sonrasında oksijen satürasyonu ve kalp atış hızı frekansı
Fiziksel aktivite öncesinde, sırasında ve sonrasında, Nefes Darlığı ve Yorgunluk için Borg Ölçeği CR10

Ayrıca, bir hastanın yoğun bakım ünitesine kabul edilip edilmediğini ve bu hastalar genellikle çok düşük egzersiz toleransına sahip olduğundan, Yoğun Bakım Sonrası Sendromu (PICS) belirtileri gösterip göstermediğini hesaba katmak önemlidir. Diğer bir önemli faktör, muhtemelen etkilenen organlar dahil, COVID-19’dan önce veya COVID-19’dan edinilen komorbiditelerin varlığını kontrol etmektir. Fizyoterapist, diğer sağlık hizmeti sağlayıcılarından ve hastadan elde edilen bilgilere dayanarak, hastanın özel ihtiyaçları ve rehberlik talebi ile birlikte fizyoterapi için bir endikasyon olup olmadığına karar verir.

Fizyoterapi endikasyonu olan COVID-19 sonrası hasta

Fizyoterapi endikasyonu almış bu hastalar, azalmış fonksiyonel kapasite ve / veya düşük fiziksel aktivite seviyeleri yaşarlar. Fizyoterapist, günlük yaşam aktivitelerini ve fiziksel işleyişlerini kademeli olarak artırmak için onlara belirli egzersizler için rehberlik ve talimatlar sağlayacak ve yapılan ilerlemeyi izleyecektir. Tehlikeli desatürasyon ve aşırı yük riskini en aza indirmek için:

Hastanın oksijen satürasyonu egzersiz veya fiziksel aktiviteler öncesinde, sırasında ve sonrasında ölçülmelidir (istirahat sırasında alt sınır% 90 ve egzersiz sırasında% 85 olmalıdır)
Hastalar sadece ev ortamında, frekans, yoğunluk, zaman / süre ve türle ilgili olarak belirlenmiş eğitim parametreleriyle fiziksel egzersizler yapmalıdır.

YBÜ kaynaklı zayıflığı (YBÜ-AW) olabilecek ve PICS yaşayan hastalar için öneri, aşırı yük riski yüksek olduğu için onları (doktorları aracılığıyla) bir rehabilitasyon merkezine yönlendirmektir.

Hastaneden taburcu olduktan veya evde tedaviden 6 hafta sonrası

COVID-19 sonrası hasta fiziksel fonksiyon takibi

Bazı hastanelerde, hastalar taburcu olduktan altı hafta sonra bir tıp uzmanına (örneğin göğüs hastalıkları uzmanı, dahiliye, kardiyolog…) gideceklerdir. Ek akciğer ve kalp fonksiyon değerlendirmesine ve egzersiz testine tabi tutulacaklar. Test sonuçları, mevcut fiziksel işlevi belirleyecektir.
Bilgiler, fizyoterapistin daha spesifik egzersizler yazmasına ve hastaları ihtiyaçlarına ve hedeflerine göre yönlendirmesine yardımcı olacaktır. Tedavi hedefleri, günlük yaşam aktivitelerini daha da iyileştirmeyi, fiziksel aktivite seviyelerini ve / veya egzersiz kapasitesini artırmayı, örneğin kas gücü ve egzersiz toleransı hedefleyebilir. Mevcut ve yeni veya ayarlanmış tedavi hedeflerini değerlendirmek için aşağıdaki klinik sonuç ölçütlerinin kullanılması önerilir:

Hastaya Özgü İşlev Ölçeği (PSFS)
Kısa Fiziksel Performans Pili (SPPB)
Kavrama gücü (varsa elde tutulan bir dinamometre ile).
Egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında oksijen satürasyonu (SpO2) ve kalp atış hızı frekansı (HR) ölçümü.
Egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında Nefes Darlığı ve Yorgunluk için Borg Scale CR10.
Fiziksel aktivite seviyelerini değerlendirmek için pedometre / ivmeölçer.
Egzersiz kapasitesini değerlendirmek için Altı Dakika Yürüme Testi (6MWT).

COVID-19 sonrası hasta fizyoterapiyi hedefliyor

Fizyoterapinin amacı, hastanın fiziksel aktivitesini daha da artırmasını ve egzersiz kapasitesini geliştirmesini sağlamaktır. Kronik akciğer hastalığı olan hastalarda kullanılanlar gibi eğitim ilkelerinin COVID-19 sonrası hastalarda uygulanabileceğini varsaymak makul görünmektedir. Test sonuçları ciddi bir kısıtlama veya risk göstermediğinde, eğitim sıklığı, yoğunluğu, süresi / süresi ve egzersiz türü kademeli olarak artırılabilir.

Tehlikeli desatürasyon ve aşırı yük riskini en aza indirmek için, oksijen satürasyonu egzersiz öncesinde, sırasında ve sonrasında ölçülmelidir. Hastalar, egzersiz yoğunluğunun arttığı ilk 2 hafta içinde fiziksel aktivite ve egzersiz sırasında herhangi bir desatürasyon belirtisi göstermezse, yoğun SpO2 izleminden daha fazla endike değildir. Egzersiz reçetesi, formüle edilmiş tedavi hedeflerine odaklanmalı, hastanın mevcut fiziksel işlevlerine ve aktivite düzeylerine dayanmalıdır.

Fizyoterapi alanında belirlenen sınırlamalar çözülemediğinde, hastanın diğer sağlık bakım disiplinlerine sevk edilmesi gerekebilir; bu durumda fizyoterapistin bir sinyal verme işlevi vardır ve her zaman hastanın GP’si ile yakın temas halinde olur.

Sonuç

Pek çok soru hala cevaplanmamış olsa da, zaman ve deneyim, fizyoterapi alanındaki COVID-19 sonrası hastanın özel ihtiyaçlarını belirlememize yardımcı olacaktır. Royal Dutch Society for Physiotherapy’nin durum açıklaması kesinlikle iyi bir başlangıç noktasıdır. Yerel ve uluslararası fizyoterapi topluluklarınızdaki deneyimleri paylaşmanın önemi, COVID-19 sonrası hasta için yeni anlayışlar ve kişiye özel tedaviler bulmanıza yardımcı olacaktır.

Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) ve Fizik Tedavi

Donuk omuz veya adeziv kapsülit, yaygın bir omuz ağrısı kaynağıdır. Nüfusun yaklaşık % 2 ila 5’inde görülür ve genellikle 40 ila 60 yaşlarında görülür . Kadınlarda daha sık görülür. Bu durum, en az iki yönde normal omuz hareket açıklığının % 25’inden daha fazla kaybı olarak tanımlanır. Ciddi omuz ağrısı, omuz fonksiyon kaybı ve sonunda sertlik ile sonuçlanan belirgin bir semptom paternine sahiptir. Omuz ağrınızın ve sertliğinizin omuz kapsül iltihabının (kapsülit) ve omuz hareketinizi sınırlayan fibrotik adezyonların bir sonucu olduğu anlamına gelir.

Diyabet, kalp hastalığı, omuz hareketsizliği, tiroit bezinin çok veya az çalışması gibi sağlık koşulları donmuş omuz riskini artırır. Örneğin, şeker hastalarında donmuş omuz görülme sıklığı % 10 ila 40 olabilir. Ameliyat sonrası donmuş omuz görülme potansiyeli yüksektir. Kollarını daha koruyucu ve ameliyat sonrası egzersizlerden kaçınan hastaların donmuş omuz geliştirmeleri daha olası görünmektedir.

Donmuş omuz, omuz eklemi kapsülünüzün küçülmesine ve önemli ölçüde kalınlaşmasına sebebiyet verir. Bu da ağrıya ve sert omuz eklemi kapsülünün azalmasına ve omuz hareketinin azalmasına neden olur. Omuz kapsülünüz omuz ekleminizin etrafındaki en derin yumuşak doku tabakasıdır ve humerusunuzu omuz soketinin içinde tutmada büyük rol oynar. Klinik olarak üç farklı aşaması ve semptomları vardır.

1. Evre: Donma (ağrılı)

Başlangıçta omuz etrafındaki ağır ve ardından ilerleyen hareket aralığı kaybı ile karakterizedir. Bazen artroskopik cerrahi geçirirseniz kapsül renginden dolayı (iltihaplanma ve kanama) kırmızı faz olarak adlandırılır. Bu durum genellikle 3 ila 9 ay arasında sürer. Bu aşamada agresif tedavilerden kaçınılmalıdır.

2. Evre: Donmuş (yapışkan)

İkinci aşamada sertlik hakimdir. Aşama 1’den 2’ye erken ve hızlı geçiş çok acı verici olabilir. Geç faz2 çoğunlukla ağrısız geçer. Ancak sertlik sebebiyle işlevsel olarak kısıtlanmıştır. Artrospik cerrahi geçirirseniz, kapsül renginden dolayı pembe faz olarak adlandırılır. Bu durum genellikle 9 ila 15 ay arasında sürer.

3. Evre: Çözülme

Bu son aşamada, kademeli bir hareket aralığı geri dönüşü alınır. Artroskopik cerrahi geçirirseniz,kapsül renginden dolayı beyaz faz olarak adlandırılır. Bu durum genellikle 15 ila 24 ay sürebilir.

Yaygın semptomlar şunlardır:

Omuz yüksekliğinin üstüne ulaşamama
Top atamama
Bir şeye hızlıca ulaşamama
Sırtınızın arkasına ulaşamama (örn. sütyen ya da paça gömlek)
Yanınıza ve arkanıza uzanamama (örn. emniyet kemeri için erişim)
Pozisyona bağlı yan yatarak uyuyamama

Donmuş omuz genellikle yanlış teşhis edilir veya deneyimsiz omuz uygulayıcıları tarafından rotator manşet yaralanması ile karıştırılır. Doğru tanı koymak önemlidir. Tedavi planınız ve iyileşme süreniz, omuz artriti veya rotator manşet yırtılması gibi diğer omuz koşullarına göre büyük ölçüde değişecektir.

Donuk Omuz (Adeziv Kapsülit) Tedavisi

Donuk omuz hastalarına genelde ağrılı germe uygulayarak omuz eklemini açmaya çalışma gibi bir yanlış uygulamaya gidilir. Bu uygulama kişinin omzundaki iltihabı arttırır. Bununla beraber ağrıda artış ve iyileşmede gecikme görülür. Doğru uygulama şekli iltihabın kontrol altına alınması ve yangı artırılmadan manuel terapi yöntemleriyle eklemdeki yapışıkların açılması yönünde olmalıdır. Arkasından kuvvetlendirme egzersizleriyle omuz kasları kuvvetlendirmelidir. Doğru değerlendirme neticesinde doğru sıralama ile yapılmayan uygulamalar sizi cerrahiye gitmek zorunda bırakabilir.

Omuz Ağrısı ve Fizik Tedavi

Omuz nasıl çalışır ?

Omuz vücudumuzun en hareketli eklemlerinden biridir. Ana omuz eklemimiz, geniş bir hareket aralığına izin veren bir top ve soket eklemidir. Eklem, eklemi bir arada tutmaya yardım eden, kapsül denilen sert bir lifli manşonla çevrelenmiştir.

Dört kaslı bir grup ve tendonları, hareketi kontrol eden ve eklemi birlikte tutmaya yardımcı olan rotatör manşeti oluşturur. Omuz bıçağının üst kısmının köprücük kemiği, akromiyoklaviküler eklem ile birleştiği başka bir küçük eklem daha vardır.

Omuz ağrısının sebepleri ?

Omuz ağrısının birçok sebebi vardır, ancak çoğu hastada sadece küçük bir alanı etkileyecek ve nispeten kısa süreli olacaktır. Omuz ağrısı, romatoid artrit veya osteoartrit gibi genel bir durumun parçası olabilir. Genel belirtiler ise,

Omuzda ağrı ve sertlik
Sınırlı hareket aralığı
Yıkanma, giyinme ve rahat uyumak gibi günlük görevleri yerine getirme zorluğu
Güç ve hareket kaybı
Kolun arkasını arkasına yerleştiren faaliyetler yapmak zorluğu (fermuar veya düğmeler gibi)

Omuz ağrısına her zaman omuz eklemindeki bir sorun neden olmaz. Boyundaki sorunlar, omuz bıçağı veya üst dış kolda hissedilen ağrıya neden olabilir.

En çok karşılan omuz problemleri :

Donmuş Omuz (Yapışkan Kapsülit): Donmuş omuz, omuz ekleminde sertlik ve ağrı ile kendini gösterir. Tipik olarak belirtiler zamanla ilerler ve kötüleşir. İnme veya mastektomi(meme alınması) gibi bir kolun hareketliliğini etkileyen bir tıbbi durumdan iyileşiyorsanız, donmuş omuz geliştirme riski artar.

Omuz Bursit / Tendinit, Rotatör Manşet Tendinit ve Sıkışma Sendromu: Bursit ve tendinit yumuşak doku iltihaplanmasıdır. Tendinit kası kemiğe bağlayan doku iltihaplanması, bursit ise olası sürtünmeyi azaltmaya yardımcı olmak adına kemiklerin geçtiği yerde bulunan kaygan yapının iltihabıdır. Kolun kaldırılması veya indirilmesinde ağrı ve sertlik, aktivite ve dinlenme sırasında mevcut ağrı, kaldırma hareketlerinde ani ağrı ile güç ve hareket kaybı görülür.

Omuz Tendonu ve Rotatör Manşet Yırtığı: Omuz bir top ve soket eklemidir. Üst kolun başı (humerus), omuz bıçağında bir sokete oturmaktadır. Rotatör manşonu, humerus etrafında bir örtü oluşturmak için tendonlar olarak bir araya gelen dört kaslı bir ağdır. Rotatör manşonu humerusu omuz bıçağına tutturur ve kolu kaldırmaya ve döndürmeye yardımcı olur. Ancak tendonlar yaralandığında veya hasar gördüğünde iltihaplı ve ağrılı hale gelebilir. Rotatör manşet tendonlarının bir veya daha fazlası yırtıldığında, tendon artık humerus başlığına tam olarak yapışmaz. Çoğu zaman, yırtılmış tendonlar genellikle yaralanma veya dejenerasyon yoluyla yıpranmaya başlar. Hasar ilerledikçe, bazen ağır bir nesneyi kaldırırken, tendon tamamen yırtılabilir. Özellikle etkilenen omuzda yatarken, dinlenme ve geceleri ağrı görülür.

Omuz Ağrısında Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Fizyoterapist IFC (enterferans akımı), TENS (transkütanöz elektriksel sinir stimülasyonu), nemli ısı ve/veya ağrıyı idame ettirmek için soğuk kompres uygular. Pasif ve aktif hareket aralığını, manuel terapi ve özel egzersizlerle sürdürmek ve arttırmak için dengeleyici kaslarla çalışır. Nedeni ve şiddete bağlı olarak, torasik omurganın manuel tedavi ile mobilizasyonu da yararlı olabilir.

Fizyoterapist her hastanın kendine özgü durumunu hedefleyen etkili tedaviler ve terapötik yaklaşımlar sağlar. Ağrınızı yönetmenize, gücünüzü ve esnekliğinizi artırmanıza yardımcı olur. Çeşitli tedaviler sağlayabilir, probleminizi anlamanıza ve normal aktivitelerinize geri dönmenizi sağlar. Hastaların evde yapabilecekleri spesifik gerilimleri ve hareketleri belirler.

Spinal Bifida ve Fizik Tedavi

Açık yahut ayrık omurga da denilen bu hastalık, doğumdan önce bebeğin omuriliğinin gelişiminden kaynaklı bir doğum kusurudur. Omurilik sinirlerden oluşan kapalı bir tüptür. Spinal bifida sahibi hastalarda omuriliği koruyan omurga kemikleri gereken şekilde oluşmaz. Böylelikle omuriliği örten omurga ve deri de kapanmaz. Spina bifida omurga boyunca herhangi bir yerde olabilir ve genellikle omurilik ve çevresindeki sinirlere zarar verir. Doğum kusuru hem fiziksel, hem zihinsel engellere sebep olabilir. Hastalığın derecesi omurgadaki açıklığın büyüklüğüne, yerine ve omurilik ile sinirlerin etkilenme derecesine bağlıdır.

Spina bifida ile doğan bebekler genellikle omurilik ve sinir hasarından kaynaklanan güçsüzlük veya felç nedeniyle bacaklarını hareket ettiremezler.
Spina bifida hastalarında en çok görülen komplikasyonlar; bağırsak ve mesane kontrol sorunları, deri problemleri, ortopedik sorunlar, öğrenme güçlükleri, dikkat sorunları ve/veya diğer nörolojik komplikasyonlardır.

Spina bifida genellikle annenin hamileliği sırasında ultrason, amniyosentez veya AFP testi ile teşhis edilir. Tanı genellikle 16 ila 18 haftalık gebeliğe bağlı olarak ortaya çıkar. Bununla birlikte, eğer omurga açıklığı küçük ise, bu durum doğuma kadar teşhis edilemeyebilir.

Gizli Spinal Disrafizm (OSD): OSD’si olan bebeklerde sırtta benek ve/veya küçük topaklar halinde saçlar, sırtın alt kısımlarında küçük kırmızı lekeler olabilir. Genellikle omurilik defekti (kusuru) azdır ve semptomlar deriyi ve cildin altındaki dokuları içerir. Bununla beraber, eğer bazı sinirler kusura dahil edilirse, OSD’li çocuklar büyüdükçe ve sinirler gerildikçe problemlere yol açabilir.
Spina Bifida Occulta (SBO): SBO’si olan hastalar genellikle “gizli” olarak tabir edilir, zira kusur geriye doğru incelenerek görünmez. SBO’lu hastalarda omurların birkaçında küçük defekti veya boşluğu vardır. Omurilik ve sinirler genellikle sırtta açılma olmaksızın normaldir. SBO sağlıklı insanların yaklaşık %15’inde görülür, ancak genellikle herhangi bir semptoma neden olmaz. Bununla beraber, SBO’lu küçük bir grup insanda, ağrı ve nörolojik semptomlar ortaya çıkabilir. Bir çocuk büyüdükçe, genellikle omurgada takılmamış olan omurilik, tutturma noktasından dolayı büyüme ile çekilir. Bağlı kordon bir beyin cerrahı tarafından muayene gerektiren sinsi bir komplikasyondur.
Meningosel: Bu durum, omuriliğin veya meninkslerin koruyucu kaplamalarının, omurganın açık kısmından genellikle sadece beyin-omurilik sıvısı içeren bir kesede çıktığı zaman gelişir. Sinir hasarı yaygın değildir. Küçük engeller mevcut olabilir ve hayatın ilerleyen kısımlarında başka problemler gelişebilir.
Myelomeningosel: Bu tip spina bifida’nın en şiddetli formudur. Omurga sinirleri omurganın açıklığı boyunca çıkıntı yapar. Sinir hasarı ve daha şiddetli engeller bu durumda ortaya çıkar. Myelomeningoseli olan çocukların %70 ila %90’ında hidrosefali (beyinde çok fazla sıvı) bulunur ve bu da basınca ve kafanın şişmesine sebep olur. Hidrosefali genellikle fazla sıvıyı boşaltmak için ameliyat gerektirir. Motor kontrol, öğrenme ve hareketlilik ile ilgili sorunlar oluşabilir.

Spina Bifida ve Evde Fizik Tedavi

Fizyoterapist, spina bifida’ya sahip hastanın iyileşmesinde, bağımsızlığa ulaşmasında ve hastanın kas iskelet sistemi sağlığının korunmasında kilit role sahiptir. Hastanın en iyi kazanımları elde edebilmesi için, rehabilitasyonun çoğunda aktif rolde bulunmaktadır.
3 temel amaç şöyle sıralanabilir;

Duyusal (his) ve motor fonksiyonlarınızın (hareket) geri kazanımında performansı maksimuma çıkartmak.
İkincil komplikasyonları ve sağlık sorunlarını önlemek. (Kas ve eklem deformiteleri, bası yarası oluşumu gibi durumlardan korumak)
Toplumla yeniden bütünleşmenize yardımcı olmak, günlük hayata yeniden katılmak.

Pozisyonlamalar: Hastada bası yaraları oluşmasını engellemek ve kasların esnekliğini korumak amacıyla yapılır. Hastanın fiziksel olarak aktif olmadığı dönemde uygulanır.

Tilt table: Hastalarda yatmaya bağlı olarak sürecin uzunluğuna göre ortostatik hipotansiyon denen durum gelişebilir. Hastanın pozisyonuna bağlı olarak tansiyonundaki düşmeyi ifade eder. Tilt table denen cihazda hastanın kontrollü bir şekilde dik pozisyona getirilmesiyle bu durum yenilir.

Germe Egzersizleri ve Eklem Mobilizasyonu: Germe egzersizleri kasların esnekiliğini korumak ve geliştirmek için yapılır. Eklem mobilizasyonu ise eklem hareket açıklığının geliştirilmesi, eklemin korunması için yapılır. Hastadaki hareketsizliğe bağlı olarak gelişen durumlar bu yöntemlerle tedavi edilir veya hastanın mevcut durumu korunur.

TENS: Spina bifidası olan hastalarda çeşitli sebeplerden ortaya çıkabilecek ağrıların tedavisinde kullanılır. Transkuteneal elektrik stimilasyonu olarak bilinir.

Elektrik stimülasyonu: Kasların kuvvetlendirilmesinde kullanılır. Doğru akımın seçilmesi tedavinin anlamlı olması açısından önemlidir. Paralize durumda olan ve olmayan kaslara farklı akımlar uygulanmalıdır. Akım tercihi iyi bir fizyoterapistle çalışıp çalışmadığınıza dair ayırıcı bir nitelik taşır.

Tüm bu yöntemler ile; şekil bozuklukları azaltılır, ayağa basma hissi kuvvetlendirilir, kemiklerin zayıflamasının önüne geçilir, denge artar ve hastada kendine güven hissi gelişir.

Kırık ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon

Kırık kemiğin anatomik bütünlüğünün ve devamlılığın bozulma halidir. Genç insanlarda genelde düşme, kaza gibi travmalara bağlı durumlarda ortaya çıkar. Yaşlı insanlarda ise kemik erimesi durumundan kaynaklı kırıklar meydana gelebilir. Genç hastalarda kırık durumu çok fazla ciddiyet göstermezken yaşlı hastalarda kırıklar, hayatidir. Yaşlı hastanın kırık tedavisi yapılmazsa çok basit bir kalça kırığı hastanın hayatına sebep olabilir. Kırıklar çok çeşitli sınıflara ayrılmıştır. En önemlileri patalojik kırıklar, yorgunluk (fatique) kırıkları ve travmatik kırıklardır. Ağrı, morarma, ödem, renksiz cilt, kas spazmı, şekil bozukluğu ve hareketlerin kısıtlanması gibi belirtileri vardır. Kırığı oluşturan dış veya iç kuvvet sadece kemiği kırmayıp, beraberinde bazı olumsuzlukları da getirir.

Etrafındaki deri, damar, sinir, ligamentler, tendonlar, kaslarda yaralanma ve/veya sıkışma görülebilir. Kırık bölgede; nabız alamama, solukluk, soğukluk ve hassasiyet oluşabilir. Parçalı kırıklarda kanama sebebi ile şok yaşanabilir. Açık kırıklarda enfeksiyon oluşabilir. Cerrahi tedaviden yahut alçı tedavisinden sonra, kırık bölgenin hareketsiz kalması kırığın iyileşmesi için gereklidir. Kaynamanın oluşması için gereken bu hareketsizlik süresi birkaç haftadan birkaç aya kadar uzayabilir. Dolayısıyla hareketsiz kalan kemik ve kas dokusu, kullanmamaya bağlı olarak zayıflar. Yumuşak dokular ilk haftadan sonra esnekliğini kaybetmeye başlar ve birkaç hafta içinde eklemlerde de hareket kısıtlılığı başlar.

Önkolda dirsek ile el bileğii arasında bulunan, radius ve ulna kemikleri ile üst tarafında humerus adlı kol kemiği ve aşağı tarafta 8 adet küçük kemikten oluşan el ve el bileği kemikleri vardır. Radius ve ulnanın alt uç kırıkları en sık görülen kırık şeklidir. Cerrahi müdahale kırığın yeri, parçalanma durumu, yer değiştirme, açılanma, kırığın açık yahut kapalı oluşuna ve kaç kemikte kırık olup olmadığına bağlıdır. Sporcularda ve yaşlılarda travmalara bağlı oluşur.

Kırık Sonrası Fizik Tedavi

Travma sonrası oluşan bir kırık, kimi zaman alçıya alınır, kimi zaman da eğer parçalı kırık ise önce vidalarla stabilize edilir ve sonra atele alınır. Alçı çıkarıldıktan sonra rehabilitasyon süreci başlar. Sporcularda bir süre splint kullanılması faydalıdır. İyileşme süreci kırığın tipine, hastanın yaşına ve beslenmesine ve fizik tedavi sürecine bağlıdır. Alçı sonrası çevre kaslar zayıfladığı için, bu kaslar güçlendirilmeli ve eklem kısıtlıkları mobilize edilerek açılmalıdır. Mobilizasyonun en çok tercih edilme sebebi ağrısız oluşu ve hızlı sonuç vermesidir. Elektroterapi uygulamalarıyla ağrı azaltılabilir. Zayıflamış kaslar elektrik uyarılarıyla pasif olarak güçlendirilir. Hücre yenilenmesini kolaylaştırır ve kan dolaşımını arttırıcı etkisi vardır. İyileşme sürecinde zayıf kasları kuvvetlendirme ile beraber, eklemin doğru hareket paterninde çalıştırmak için de kinezyolojik bantlama teknikleri de kullanılabilir. Bantlama, hareketler sırasında zayıf kaslara aşırı yük binmesini engeller ve koruyucu bir görev görür.

Özellikle diz kapağı kırığı, fibula kırığı, bilek kırığı ve talus kırığında fizik tedavi ve rehabilitasyon güç kaybının geri döndürülmesinde etkin rol oynar.

Fizik Tedavi ve Fizyoterapist Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

Fizik tedavi ve fizyoterapist hakkında doğru bilinen yanlışlar hastalarımızı bilinçlendirmek amacıyla bu yazımızda belirtmeye çalışacağız. Bu yazımızda fizik tedavi ve rehabilitasyon hakkında yanlış bilinenlere, ön yargılara değineceğiz, size doğru bilgileri birinci ağızdan sunmaya çalışacağız.

1. Yanlış: Fizik tedavi masajdır.

Fizik tedavi ve rehabilitasyon biliminde litaratüre geçmiş 20.000’den fazla teknik vardır. “Tıbbi masaj” bunlardan sadece biridir. Manupilasyon, mobilizasyon, traksiyon gibi teknikler masaj değildir. Biyomekanik düzeltme amacıyla yapılan ciddi anatomik bilgi, deneyim ve eğitim gerektiren tekniklerdir. Yapılan uygulamalarda yapılan her tutuşun, pozisyonun manevranın anlamı vardır. Eğitimli ellerden çıkmayan tedavliler hastaya kalıcı zararlar verebilir.

2. Yanlış: Fizik tedavi elektriktir.

Aletler ve Cihazlar sayfamızda bahsettiğimiz nöromusküler elektrik stimülasyonu ve transkuteneal elektriksel sinir stimülasyonu cihazlarını tedavide sıkça kullansak bile, bu tedavi yöntemlerinden sadece biridir.Halk arasında “elektrik bağlanması” olarak ifade edilen bir uygulamadan ibaret değildir. Etkin ve bilimseldir. Bu cihazlarda yüzlerce çeşit akım türü bulunmaktadır. Elektroterapi doğru uygulandığında, fizyoterapistin işini kolaylaştırmakta ve hastaya ciddi katkılar sağlamaktadır. Maharetin cihazda değil, doğru tercihi yapan fizyoterapistte olduğu unutulmamalıdır.

3. Yanlış: Fizik tedavi büyük ve pahalı makinelerle yapılırsa çok faydalı olur.

Robotik yürüme, traksiyon vb. bir çok cihazı çeşitli hastalıklarda kullanabilmekteyiz. Ama literatür bilgilerine bakıldığında hemen hemen tüm hastalıklarda birincil tedavi fizyoterapistlerin manuel uygulamaları ve egzersizdir. Bu büyük ve pahalı makineler tedavinin bir parçasıdır, aslı değildir.

4.Yanlış:Fizik Tedaviye gittim ama fayda görmedim?

Fizik tedavinin hastalıkların önlenmesinde ve karşılaşılan problemlerin etkilerinin azaltılmasında yararlı olduğu artık kaçınılmaz bir gerçektir. Eğer alınan tedaviden fayda sağlanamadıysa ya uygulanan tedavi eksik veya yanlış ya da sonuçlarının ortaya çıkması için belli bir süre geçmesi gerektiği içindir. Genelleme yapılarak fizik tedaviden fayda görmedim demek gerçekçi bir bakış açısı sağlamadığı gibi bireylerin tedaviye olan inancını da azaltmaktadır.

Trafik Kazası Sonrası Evde Fizik Tedavi

Trafik kazalarını 2 başlık altında inceleyebiliriz:
1. Araç içi trafik kazası.
2. Araç dışı trafik kazası.

Trafik kazaları sonucu oluşan yaralanmaları ise fizik tedavi ve rehabilitasyon açısından yine 2 başlık altında topluyoruz:
1. Ortopedik yaralanmalar: Kas, iskelet, cilt ve sinir dokusunda meydana gelen yaralanmalar.
2. Spinal kord yaralanmaları: Omurga kırıkları sonucu, omurilik felci.
3. Travmatik beyin hasarları: Kaza neticesinde ortaya çıkan kanama sonucu beyin dokusunun hasarlanması. Travmatik beyin hasarlı hastaların çoğuna ortopedik yaralanmalar da eşlik eder.

Sadece ortopedik yaralanmalara maruz kalan hastalar evde fizik tedavi için kas tendon yırtıkları, skar doku tedavisi, kırık ve eklem hareket açıklığı tedavisi gibi tedaviler uygulanırken travmatik beyin hasarı olan hastalara nörolojik rehabilitasyon uygulanır. Nörolojik rehabilitasyonla ilgili daha fazla bilgi almak için diğer yazılarımıza bakabilirsiniz.

Kategori arşivi Ortopedik Fizik Tedavi